Heeft u een voorkeur voor een donzen vulling, dan blijken er nog veel verschillen te zitten in dons en donskwaliteiten.

De prijs van een donzen dekbed wordt voor een groot deel bepaald door de soort dons en veren die gebruikt worden en natuurlijk door de verhouding tussen het gewichtsdeel dons en het gewichtsdeel veren. Het scheiden van de veren en het dons is een intensief en moeilijk karwei. Een hoger donspercentage zal dus een hogere prijs betekenen, maar ook een lager vulgewicht bij dezelfde warme isolatie en dus een beter slaapcomfort. Vanaf 2001 is er een nieuwe Europese regelgeving van kracht die u als consument duidelijkheid moet geven over de samenstelling van het dons. Deze staat geregistreerd onder code EN 12934 en is niet alleen van toepassing op dekbedden, maar ook op bijvoorbeeld veren kussens. Zo mag u ervan uitgaan dat bij 90% dons u een vulling krijgt met 9 gewichtsdelen dons en 1 gewichtsdeel (dons-) veren.

Dons is verdeeld in:
Klasse I: Uitsluitend nieuw dons en veren mogen verwerkt zijn in het eindproduct.
Klasse II: Bij deze klasse mag er dons en veren uit 'oude' dekbedden gebruikt worden. Ook mogen er andere vulmaterialen tot 15% toegevoegd zijn.
Klasse III: Het percentage 'vreemde' vulling, niet zijnde dons of veren mag meer dan 15% zijn.
Hogere klassen hebben weinig meer met een donzen dekbed te maken.

En dan is er ook nog verschil in dons van eenden en ganzen. Globaal kun je zeggen dat, hoe groter de vogel, hoe groter de donsveren en naarmate de dieren in een kouder klimaat kunnen overleven, hoe meer en grotere donsvlokken ze zullen aanmaken. Een grotere donsvlok heeft een groter vulvermogen en dus een hogere isolatiewaarde. Hieruit volgt dat een gans die in Siberië leeft een veel betere donskwaliteit geeft dan een eend die in ons eigen land of China gehouden wordt.

Ook van belang is de leeftijd van de gans of eend. Die heeft ongeveer een half jaar nodig om zijn donsverendek volledig te ontwikkelen. Slachtganzen leven in West Europa en China vaak niet langer dan 42 dagen.

Een aantal kwaliteiten op een rijtje:

Omschrijving: ..............................................Vulkracht

100% Siberische witte sneeuwganzen dons: ....200 mm

100% Canadese ganzendons: ........................170 mm

90% Baltische ganzendons: ...........................160 mm

90% Roemeense eendendons: .......................135 mm

60% Siberische ganzendons: .........................120 mm

15 % Siberische ganzendons: ........................075 mm

100 % Siberische ganzenveren: .....................050 mm

Het schema laat de verschillen zien in donssoorten, donspercentages en bijbehorende vulvermogens.
Ter indicatie: 100% Siberisch sneeuwganzendons is ca. 100x duurder dan 100% Siberische ganzenveren.

Eidereendendons

Eidereendendons tart de hierboven gegeven uitleg over de vulkracht en de daarmee samenhangende warmte-isolatie. Vandaar een aparte uitleg over deze donssoort.

Eidereendendons is het dons wat de eidereend bij zichzelf van de borst plukt om er een heerlijk warm nestje van te maken, waarin het vrouwtje haar eieren legt. Het dons moet de eieren en kuikentjes beschermen tegen de koude IJslandse wind en mag dus niet wegwaaien. De eigenschap dat het dons bijzonder adhesief is komt hierbij goed van pas. De donsfilamenten verkleven als het ware aan elkaar en maken een prachtig kleed. De volwassen eidereend kan dankzij dit geweldig goede isolerende dons in dit barre klimaat overleven. Eidereenden dons heeft een onovertroffen isolatievermogen doordat het, nog beter dan ganzendons in staat is een stilstaande luchtlaag vast te houden.

De Eidereendendons gebruikt in onze dekbedden wordt na het broedseizoen geraapt uit de nesten van de wilde eidereenden. Speciaal bevoegde ‘boeren’ beschermen de nesten tijdens het broedseizoen tegen roofdieren. Nadat de vogels zijn gevlogen gaat men op pad om dit dons te rapen. Jaarlijks broeden er ca. 500.000 eidereendpaartjes op IJsland. In elk nestje zit ca. 15 gram eidereendendons. De hoeveelheden dons die zo gewonnen worden zijn dus beperkt en dat, in combinatie met de bijzondere eigenschappen van dit eendendons, maakt het een duur product. En wat duur is, wordt graag goedkoop(er) nagemaakt.
De ‘Federation of Iceland Eiderdown Exporters’ controleert de export en verzegeld de zakken met het handmatig gesorteerde eidereendendons. Het is compleet duidelijk welke boer het dons heeft geraapt en in welk dekbed het dons is gebruikt. Bij ieder eidereendendonzen dekbed ontvangt u van ons een Certificaat van Oorsprong. Betere garanties dat het dekbed echt gevuld is met diervriendelijk handgeraapt eidereendendons kunt u nergens krijgen.

Een goede tijk voor een donzen dekbed moet uiteraard donsdicht zijn, maar ook soepel en zo licht mogelijk. Voor donzen dekbedden wordt altijd een natuurlijk materiaal als tijkstof genomen. De meest gebruikte is katoen.
Voor een donzen dekbed hoes, ook wel inlet genoemd, wordt dus een fijne katoenstof gebruikt. Hoe dunner de draad, hoe meer schering en inslagdraden er in een vierkante inch verwerkt kunnen zijn (threadcount of yarncount). De draaddikte wordt uitgedrukt in Nm en geeft aan hoeveel meter draad 1 gram weegt. Hoe hoger die waarde hoe dunner de gebruikte draad in het weefsel. De dikte van de gebruikte draad en dus de fijnheid van de stof wordt in onze productomschrijvingen steeds aangegeven.

De fijnste stof die nog voldoende sterk en donsdicht is, is geweven met Nm250 draden en weegt slechts 68gr/m2; de superior-batist.
De volgende kwaliteit is een Nm200 van 75gr/m2; de BW daunen-batist of Percal cotton. Dan komt de Nm150, ook wel aangeduid met Maco Cotton.
Meest gebruikt zijn de Cambric Nm135 en Nm100.

Naast de soort stof is ook de bestepping (het stikpatroon dat de dons op zijn plaats houdt) van belang. In Nederland is het meest gebruikte steppatroon een vierkantvlak verdeling, waarbij de boven en de onderlaag van de tijkstof tegen elkaar gestikt worden (carrée step).
Nadeel van deze bestikking is dat er aan beide kanten van de stiknaad minder dons kan zitten waardoor er een ‘koudebrug’ ontstaat. Dit wordt opgelost door gebruik te maken van cassette of hochsteg steppatronen waarbij er ‘schotjes’ ontstaan ter plaatse van de stiknaad.
Overigens wordt de 'koudebrug' door mensen die het snel warm hebben als positief ervaren omdat overtollige warmte hierlangs sneller weg kan trekken.

P.S. Door de steeds verder oplopende katoenprijzen kiezen steeds meer donzen dekbedden fabrikanten als tijkstof voor de inlet voor een katoen gemengd met oplopende percentages niet natuurlijk materiaal.